Bệnh tăng nhãn áp là gì – “Kẻ trộm thầm lặng” cướp đi ánh sáng

​Tăng nhãn áp là căn bệnh thường gặp phổ biến và cũng là một trong những nguyên nhân gây mù lòa vĩnh viễn trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Vậy bệnh tăng nhãn áp là gì? Tăng nhãn áp nguy hiểm như thế nào? Hãy cùng đi vào tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị của căn bệnh này nhé!

1. Kiến thức chung về bệnh tăng nhãn áp là gì?

Trong phần đầu tiên, hãy cùng đi vào tìm hiểu về bệnh tăng nhãn áp là gì, cũng như những loại tăng nhãn áp phổ biến nhất hiện nay.

1.1. Tăng nhãn áp là gì?

Tăng nhãn áp hay còn có tên gọi dân gian là “thiên đầu thống”, là thuật ngữ dùng để chỉ một nhóm các rối loạn ở mắt có liên quan gây tổn thương dây thần kinh thị giác với chức năng mang thông tin từ mắt đến não.

Định nghĩa bệnh tăng nhãn áp là gì

Trên thực tế, trong hầu hết các trường hợp, bệnh tăng nhãn áp mắt có liên quan đến áp suất bên trong mắt (IOP) cao hơn so với bình thường – tình trạng tăng nhãn áp. Tăng nhãn áp hiện nay không phải là một căn bệnh hiểm nghèo, tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân tăng nhãn áp sẽ có nguy cơ mất thị lực ngoại vi, hoặc thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.

Bên cạnh đó, bệnh tăng nhãn áp được biết đến là nguyên nhân gây mù lòa đứng thứ hai trên thế giới (sau bệnh đục thủy tinh thể).

1.2. Các loại tăng nhãn áp mắt phổ biến hiện nay

Hiện nay, bệnh tăng nhãn áp được chia thành 4 loại như sau:

• Tăng nhãn áp góc mở
• Tăng nhãn áp bẩm sinh
• Tăng nhãn áp góc đóng
• Tăng nhãn áp thứ phát

2. Triệu chứng và nguyên nhân gây ra bệnh tăng nhãn áp

Vậy những triệu chứng và nguyên nhân gây ra bệnh tăng nhãn áp là gì?

2.1. Triệu chứng tăng nhãn áp thường gặp nhất

Đối với những loại tăng nhãn áp khác nhau, từ đó sẽ xuất hiện những triệu chứng tương ứng. Dưới đây là các triệu chứng của tăng nhãn áp để nhận biết bệnh lý này:

• Tăng nhãn áp góc mở: Bệnh thường âm thầm tiến triển mạn tính, lần lượt qua các giai đoạn và người bệnh sẽ không thể nhận thấy sự giảm sút của thị lực.  Như vậy, tăng nhãn áp loại này thường sẽ không có triệu chứng đi kèm.
• Tăng nhãn áp bẩm sinh: Trẻ mới sinh ra sẽ xuất hiện một lớp màng mờ, mắt bị đỏ, cũng như nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
• Tăng nhãn áp góc đóng: Bệnh nhân thường có triệu chứng như dị ứng mắt, hay xuất hiện những cơn đau đột ngột, thị lực bị loạn và đôi khi không rõ ràng. Bên cạnh đó, sẽ có một số người có cảm giác buồn nôn và ói mửa.
• Tăng nhãn áp thứ phát: triệu chứng đi kèm của tăng nhãn áp loại này tương tự như những trường hợp trên.

Triệu chứng bệnh tăng nhãn áp

2.2. Nguyên nhân gây tăng nhãn áp phổ biến

Tăng nhãn áp được gây ra bởi sự mất cân bằng giữa quá trình sản xuất và thoát dịch bên trong mắt. Bạn đọc có thể hiểu một cách đơn giản rằng, mắt của chúng ta giống như một quả bóng chứa đầy nước. Lượng nước bên trong quả bóng càng nhiều thì áp lực trong nó càng tăng. Do đó, việc nhãn áp tăng cao lâu ngày sẽ làm chết những tế bào thần kinh phía sau của mắt.

2.3. Người có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp cao nhất hiện nay

Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh tăng nhãn áp. Tuy nhiên, nếu người thân, người nhà có tiền sử mắc bệnh này thì nguy cơ bệnh do yếu tố di truyền là rất lớn. Bên cạnh đó, một số người có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp cao nhất như:

• Những người trên 40 tuổi
• Trường hợp dùng thuốc Corticosteroid trong thời gian dài
• Những người mắc các bệnh lý như: bệnh tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch hay bệnh hồng cầu lưỡi liềm,…
• Đang mắc một số bệnh về mắt như: cận thị, gặp chấn thương hay trải qua những cuộc phẫu thuật khác về mắt,…

3. Bệnh tăng nhãn áp được phát hiện như thế nào?

Tại nhiều cơ sở y tế hay các bệnh viện mắt, bác sĩ nhãn khoa có thể phát hiện bệnh lý tăng nhãn áp thông qua việc thăm khám và có những chỉ định xét nghiệm nếu cần thiết.

• Đo nhãn áp: Là phương pháp đánh giá áp lực bên trong của mắt và mỗi mắt sẽ được thực hiện đo khoảng 2-3 lần để có thể xác định chính xác, bởi nhãn áp có thể thay đổi khác nhau tùy thuộc vào từng đối tượng và từng thời điểm trong ngày.
• Kiểm tra thị lực: Bác sĩ sẽ đo khả năng nhìn bằng cách sử dụng bảng chữ cái chuyên dụng được đặt ở khoảng cách quy định. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ đánh giá được sức ảnh hưởng của tăng nhãn áp lên thị lực của bệnh nhân.
• Soi cấu trúc bên trong mắt: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống kính lúp đặc biệt để phát hiện ra những tổn thương tại võng mạc và dây thần kinh thị giác. Trên thực tế, trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể cần đến hình ảnh chụp võng mạc để theo dõi và đánh giá sự thay đổi trong tương lai.
• Kiểm tra khả năng nhìn ngoại vi: Phương pháp này được sử dụng để loại trừ các triệu chứng mất tầm nhìn ngoại vi gây ra bởi bệnh cườm nước.
• Đo độ dày của giác mạc: Độ dày hay mỏng của giác mạc có thể gây ảnh hưởng đến kết quả đo nhãn áp. Do vậy, việc đo độ dày/mỏng của giác mạc có thể giúp đánh giá một cách chính xác kết quả đo lường trước đó.

Khi khám mắt tổng quát, Bác sĩ tại Hệ thống bệnh viện mắt Alina Vision Việt Nam sẽ:

Bệnh tăng nhãn áp được phát hiện tại bệnh viện Alina

• Khám trên sinh hiển vi và soi đáy mắt: Quan sát cấu trúc mắt với độ phóng đại cao nhằm đánh giá tình trạng đầu dây thần kinh thị giác.
• Đo nhãn áp: đo áp lực trong mắt của bệnh nhân
• Đo thị trường: Kiểm tra thị trường nhằm đánh giá tình trạng tổn thương thị trường trong mắt bệnh nhân.
• Chụp cắt lớp võng mạc – OCT: đánh giá cấu trúc lớp tế bào thần kinh của võng mạc.

4. Phác đồ điều trị tăng nhãn áp

Vậy bệnh tăng nhãn áp có chữa được không?

Khi đã hiểu được cụ thể và nắm rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng nhãn áp là gì, các bác sĩ nhãn khoa sẽ nhanh chóng có một phác đồ điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất.

4.1. Điều trị bệnh tăng nhãn áp bằng thuốc

Đây được coi là phương pháp phổ biến nhất trong việc điều trị tăng nhãn áp, trong đó, thuốc nhỏ mắt là dạng được ưu tiên để làm giảm áp lực bên trong đôi mắt của bệnh nhân.

Trong quá trình điều trị bệnh tăng nhãn áp, bệnh nhân cần tái khám định kỳ để có thể đánh giá hiệu quả cũng như những tác dụng phụ không mong muốn của thuốc. Lần tái khám đầu tiên sẽ rơi vào khoảng 3-4 tuần sau khi bệnh nhân sử dụng thuốc.

Bên cạnh đó, bệnh nhân tăng nhãn áp cũng nên quan tâm đến việc điều chỉnh lại chế độ sinh hoạt hàng ngày như hạn chế xem tivi, điện thoại, làm việc quá lâu với laptop hay máy tính trong cường độ cao. Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên đi ngủ sớm, ngủ đủ và hạn chế sử dụng những đồ uống có chất kích thích như bia, rượu cafe,…

4.2. Điều trị bệnh tăng nhãn áp bằng phương pháp mổ

Điều trị tăng nhãn áp

Nếu bệnh tăng nhãn áp không được phát hiện sớm và trở nên phức tạp, việc dùng thuốc chữa trị là không hiệu quả. Khi đó, việc điều trị bằng phương pháp mổ được cho là thích hợp nhất.

Theo nghiên cứu, trên thế giới hiện có 3 phương pháp mổ tăng nhãn áp phổ biến nhất đó là: mổ bằng laser, mổ bằng phương pháp cấp ghép ống thủy dịch và mổ bằng phương pháp cắt bè cùng giác mạc.

Hiện nay, tại nhiều bệnh viện, phương pháp mổ bằng Laser được lựa chọn khá nhiều bởi sự nhanh chóng và hiệu quả cao. Thay vì dùng dao kéo, phương pháp này sẽ sử dụng tia Laser để chiếu vào khu vực bè giác mạc (khu vực thoát thủy dịch) trong mắt và tiến hành điều trị bệnh. Mỗi ca mổ cho bệnh lý tăng nhãn áp chỉ mất khoảng 15-20 phút và những biến chứng khi sử dụng phương pháp này theo thống kê là rất ít.

Thêm nữa, bệnh nhân khi thực hiện mổ tăng nhãn áp sẽ cần đi khám lại sau khoảng từ 2-5 năm. Tuy nhiên, nếu có điều kiện về thời gian và đi lại, người bệnh nhân nên tái khám định kỳ để phòng những trường hợp bệnh tái phát lại.

5. Tổng kết

Như vậy, có thể thấy, tăng nhãn áp là bệnh lý không quá khó để chữa trị. Nếu được phát hiện kịp thời, kết hợp với sự theo dõi chặt chẽ của cả bệnh nhân và bác sĩ nhãn khoa, bệnh sẽ nhanh chóng được chữa khỏi với phác đồ điều trị phù hợp. Hy vọng bài viết về bệnh tăng nhãn áp là gì đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc đang gặp phải.

​