Mộng thịt là gì? Nguyên nhân và ảnh hưởng của mộng thịt

Mộng thịt là một bệnh lý mắt rất phổ biến ở các nước nông nghiệp vùng nhiệt đới. Theo kết quả thu thập dữ liệu năm 2005 ở Việt Nam, tỷ lệ mộng thịt một mắt từ 5,2% - 19,56%, tỷ lệ mộng thịt hai mắt là 7,99%. 

1. Mộng thịt là gì?

Mộng thịt hay mộng mắt là một hình chêm tam giác của mô sợi kết mạc nhãn cầu tại góc trong hoặc góc ngoài mắt từ rìa hướng vào trung tâm giác mạc. Mộng thịt là loại u lành tính, thường không ảnh hưởng kết mạc, khi còn nhỏ (chưa lấn vào trung tâm giác mạc) thì chưa ảnh hưởng tới thị lực. 

2. Nguyên nhân của mộng thịt

Mộng thịt hình thành do sự tăng sinh quá mức của kết mạc nhãn cầu. Nguyên nhân chính của mộng thịt cho đến nay vẫn chưa được biết chính xác, tuy nhiên một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm: ánh sáng mặt trời (tia UV), gió bụi dài ngày, ô nhiễm môi trường, yếu tố gen VEGF-460, khô mắt và quá trình viêm mạn tính trên bề mặt nhãn cầu. Mộng thịt hay gặp hơn ở các cộng đồng dân cư ven sông và ven biển, dành nhiều thời gian ở ngoài trời trong điều kiện nắng, gió. 

3. Triệu chứng của mộng thịt

Mộng thịt có thể không có triệu chứng gì trong nhiều năm, dễ nhầm lẫn với tình trạng kích ứng chung của mắt. Khi tiến triển, mộng có thể bắt đầu lan rộng trên giác mạc và quan sát dễ dàng. Bệnh có thể gặp ở một hoặc cả hai mắt. Các triệu chứng phổ biến bao gồm: 

• Đỏ cục bộ ở góc mắt 
• Kích thích, chảy nước mắt khi ra ngoài trời 
• Ngứa, cộm mắt 
• Giảm thị lực, mắt nhìn mờ khi mộng thịt che lấp giác mạc 
• Cảm thấy khó khăn khi đeo kính áp tròng, mất thẩm mỹ mắt 

Mộng thịt góc trong

4. Ảnh hưởng của mộng thịt

Mộng thịt là loại u lành tính. Tuy nhiên, khi mộng xâm lấn vào trục thị giác sẽ ảnh hưởng tới tầm nhìn và thị lực. Bên cạnh đó, mộng thịt dễ gây ra viêm kết mạc, chảy nước mắt kéo dài, loạn thị. Mộng tái phát có thể gây dính mi cầu, u hạt, nang kết mạc. 

5. Mộng thịt được khám và điều trị như thế nào? 

Các triệu chứng ở giai đoạn đầu thường có thể được kiểm soát bằng sử dụng thuốc nhỏ mắt để kiểm soát các triệu chứng, chẳng hạn như viêm, đau nhẹ, ngứa hoặc cảm giác có sạn trong mắt. 

Nếu mộng thịt phát triển đáng kể và tiếp tục lan rộng trên giác mạc hoặc gây ra các vấn đề khác, việc cắt bỏ mộng thịt thường được khuyến nghị để loại bỏ các triệu chứng liên quan và tránh các tác động xấu đến thị lực. Một số người có thể chọn phẫu thuật mộng thịt vì lý do thẩm mỹ. 

6. Các giải pháp điều trị mộng thịt

Phẫu thuật là phương pháp duy nhất để loại bỏ mộng thịt hiện nay. 

Sử dụng kỹ thuật vi phẫu thuật hiện đại, bác sĩ phẫu thuật sẽ cẩn thận tách bỏ mộng thịt và ghép vào đó là kết mạc lấy từ cùng mắt, cố định vào vị trí thay thế. Ghép kết mạc vừa giúp vết mổ lành tốt, vừa làm giảm sự tái phát của mộng. 

• Thời gian phẫu thuật thường kéo dài khoảng 15- 30 phút. 
• Không đau, giảm tối đa cảm giác cộm mắt và khó chịu sau khi phẫu thuật 
• Xuất viện ngay trong ngày 
• Sau phẫu thuật, người bệnh ăn uống, sinh hoạt bình thường 
• Tỷ lệ tái phát sau phẫu thuật: 5-7%  

Với các trường hợp mộng phức tạp (mộng tái phát, dính mi cầu, mộng trên mắt đã phẫu thuật kết mạc,...), bác sỹ có thể cân nhắc lựa chọn các vật liệu ghép khác như kết mạc của mắt còn lại, niêm mạc môi hoặc màng ối sinh học. 

Một số lời khuyên của bác sĩ giúp phòng tránh mộng thịt

Để phòng tránh mộng thịt tốt nhất các bạn nên đeo kính râm chất lượng tốt, bao quanh theo khuyến cáo của bác sĩ. Chọn kính râm đáp ứng Tiêu chuẩn và có chỉ số UV EPF là 9 hoặc 10. Với những bạn hay tham gia hoạt động thể thao ngoài trời như lướt sóng và tham gia vào các môn thể thao dưới nước cũng nên thường xuyên đeo kính râm khi thực hiện các hoạt động này. Ngoài ra, giữ gìn vệ sinh tại chỗ, vệ sinh môi trường và khám mắt định kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng bệnh. 

​