Tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị? Góc nhìn từ chuyên gia nhãn khoa Bệnh viện Mắt Alina
Trong những năm gần đây, tỷ lệ cận thị ở trẻ em tại Việt Nam gia tăng nhanh và có xu hướng trẻ hóa rõ rệt. Không ít trường hợp trẻ mới 4–5 tuổi đã được chẩn đoán mắc cận thị và phải đeo kính sớm. Thực trạng này khiến nhiều phụ huynh băn khoăn: tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị hơn so với các thế hệ trước?
Theo các bác sĩ chuyên khoa Mắt tại Bệnh viện Mắt Alina, cận thị không chỉ là một tật khúc xạ đơn thuần mà còn là vấn đề sức khỏe mắt cần được phát hiện và kiểm soát sớm, nhằm hạn chế nguy cơ tiến triển nặng và các biến chứng về sau.

Trẻ em ngày nay dễ bị cận thị
Cận thị ở trẻ em – Thực trạng cần được quan tâm
Cận thị là tình trạng mắt chỉ nhìn rõ ở khoảng cách gần, trong khi nhìn xa bị mờ, do hình ảnh hội tụ trước võng mạc. Hiện nay, cận thị là tật khúc xạ phổ biến nhất ở trẻ em và học sinh, đặc biệt tại các khu vực đô thị.
Nếu không được theo dõi và can thiệp đúng cách, cận thị ở trẻ có thể tăng độ nhanh theo từng năm, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như thoái hóa võng mạc, bong võng mạc, Glôcôm hay đục thủy tinh thể sớm khi trưởng thành.
Tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị?
Trẻ tiếp xúc sớm và thường xuyên với thiết bị điện tử
Một trong những nguyên nhân quan trọng giải thích tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị là việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều. Điện thoại thông minh, máy tính bảng, tivi, laptop đã trở thành công cụ học tập và giải trí quen thuộc của trẻ.
Việc nhìn gần liên tục trong thời gian dài khiến hệ thống điều tiết của mắt phải hoạt động quá mức, dễ gây mỏi mắt, rối loạn điều tiết và hình thành cận thị, đặc biệt ở trẻ nhỏ khi hệ thị giác chưa phát triển hoàn thiện.

Trẻ tiếp xúc sớm và thường xuyên với thiết bị điện tử
Áp lực học tập và cường độ nhìn gần cao
So với trước đây, trẻ em hiện nay phải đối mặt với áp lực học tập lớn, bao gồm học chính khóa, học thêm, học online và làm bài tập kéo dài nhiều giờ mỗi ngày.
Việc đọc – viết – nhìn màn hình liên tục ở khoảng cách gần khiến mắt không có đủ thời gian nghỉ ngơi, từ đó làm tăng nguy cơ xuất hiện và tiến triển cận thị, nhất là ở lứa tuổi tiểu học và trung học cơ sở.
Thiếu thời gian hoạt động ngoài trời
Nhiều nghiên cứu nhãn khoa đã chỉ ra rằng ánh sáng tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong việc làm chậm sự tiến triển của cận thị ở trẻ em.
Tuy nhiên, trẻ em ngày nay dành phần lớn thời gian trong nhà, ít tham gia các hoạt động ngoài trời. Việc thiếu tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của nhãn cầu, làm tăng nguy cơ mắc cận thị.
Lối sống ít vận động
Thay vì chạy nhảy, vui chơi ngoài trời, nhiều trẻ dành hàng giờ liền để xem video, chơi game hoặc sử dụng mạng xã hội. Lối sống ít vận động khiến thời gian nhìn gần kéo dài, mắt phải điều tiết liên tục và không được thư giãn đúng cách.
Đây là một yếu tố gián tiếp nhưng có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thị lực của trẻ.
Tư thế học tập và điều kiện ánh sáng chưa phù hợp
Tư thế ngồi học sai, khoảng cách nhìn quá gần, bàn ghế không phù hợp với chiều cao hoặc ánh sáng học tập không đạt chuẩn là những yếu tố âm thầm gây hại cho đôi mắt của trẻ.
Nhiều trường hợp trẻ bị tăng độ cận nhanh có liên quan trực tiếp đến môi trường học tập không đảm bảo.
Yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền cũng góp phần lý giải tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị. Trẻ có bố hoặc mẹ bị cận thị sẽ có nguy cơ mắc cận cao hơn so với trẻ không có tiền sử gia đình.
Tuy nhiên, các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Alina nhấn mạnh rằng môi trường sống và thói quen sinh hoạt vẫn là yếu tố quyết định chính, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại.
Giải pháp phòng ngừa và kiểm soát cận thị cho trẻ em
Mặc dù cận thị đang ngày càng phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát tiến triển cận thị nếu được can thiệp sớm và đúng phương pháp.
Các chuyên gia khuyến nghị phụ huynh nên:
- Tăng thời gian cho trẻ hoạt động ngoài trời ít nhất 2 giờ mỗi ngày
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt vào buổi tối
- Áp dụng quy tắc 20-20-20 để giúp mắt được nghỉ ngơi
- Đảm bảo ánh sáng học tập đầy đủ và phù hợp
- Duy trì tư thế ngồi học đúng, bàn ghế phù hợp với chiều cao trẻ
- Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm và theo dõi tiến triển cận thị

Áp dụng quy tắc 20-20-20 để giúp mắt được nghỉ ngơi
Đối với những trẻ đã mắc cận thị, cần được thăm khám chuyên sâu để bác sĩ chỉ định các phương pháp kiểm soát cận thị hiện đại, phù hợp với từng độ tuổi và mức độ tiến triển.
Cận thị không còn là vấn đề có thể xem nhẹ. Việc hiểu rõ tại sao trẻ em ngày nay dễ bị cận thị sẽ giúp phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ đôi mắt cho con ngay từ sớm.
Bệnh viện Mắt Alina khuyến khích phụ huynh đưa trẻ đi khám mắt định kỳ để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và theo dõi sát sao, góp phần giúp trẻ duy trì thị lực khỏe mạnh và hạn chế tối đa các biến chứng trong tương lai.
Để nhận biết chính xác tình trạng mắt và phương pháp điều trị phù hợp, quý khách vui lòng liên hệ tới Bệnh viện Mắt Alina tại địa chỉ MMS 10-11-12, Khu biệt thự Mimosa, Ecopark, Hưng Yên để thăm khám hoặc liên hệ hotline 0866.224.883 để được hỗ trợ.